وسایل و ظروف پلاستیکی جزء محصولات پلیمری پرمصرفی هستند که در صنایع مختلفی کاربرد دارند. این محصولات شامل انواع نایلون، نایلکس، قطعه‌های پلاستیکی به کار رفته در ساخت لوازم خانگی، انواع مختلف ظروف پلاستیکی، بطری‌ها و … هستند. یکی از موضوعات مهم در مورد این محصولات نحوه تولید آن‌ها است.
با پیشرفت علم و تکنولوژی، تولید ظروف پلاستیکی به شیوه‌های مختلفی امکان‌پذیر شده است. به سبب اهمیتی که این موضوع دارد، در این مقاله به چگونگی مراحل تولید ظروف پلاستیکی پرداخته خواهد شد. بنابراین اگر مایل هستید که بدانید ظروف پلاستیکی چگونه تولید می‌شوند تا پایان این مقاله را مطالعه نمایید.
تولید ظروف پلاستیکی
ظروف پلاستیکی با استفاده از تجهیزات و دستگاه‌های خاصی تولید می‌شوند. این دستگاه‌ها شامل دستگاه‌های مختلف قالب‌گیری یا انواع دستگاه بادکن پت است. در واقع مراحل تولید ظروف پلاستیکی و بطری‌های توخالی با یکدیگر متفاوت است از این‌رو برای تولید هر کدام، از دستگاه ویژه تولید آن محصول استفاده می‌شود. در ادامه به طور جداگانه به تشریح مختصر هر کدام از روش‌های تولید پرداخته شده است.
تولید ظروف پلاستیکی با استفاده از روش قالب‌گیری
روش قالب‌گیری برای تولید قطعات پلاستیکی متنوعی به کار می‌رود که شامل سه نوع دمشی، فشاری و تزریقی است. هر کدام از انواع روش‌های قالب‌گیری، به شیوه خاصی انجام می‌شود. در بخش زیر در مورد هر کدام از روش‌های قالب‌گیری توضیح مختصری ارائه شده است.
قالب‌گیری فشاری
روش قالب‌گیری فشاری یکی از پرکاربردترین روش‌های تولید محصولات پلاستیکی است. از روش فشاری برای تولید ظروف یکبار مصرف، انواع کامپوزیت و فایبرگلاس استفاده می‌شود. این روش تولید، بیشتر برای حالت دهی و شکل دهی به لاستیک‌ها و ترموست‌‌ها کاربرد دارد. تولید ظروف پلاستیکی با استفاده از این روش، به این صورت است که ابتدا مواد اولیه در حفره پایین قالب قرار گرفته و توسط پرس، اعمال گرما و فشار حاصل از فک بالایی دستگاه پرس، شکل قالب مورد نظر را به خود می‌گیرد.
قالب‌گیری دمشی
این روش قالب‌گیری بیشتر برای تولید قطعات توخالی مانند انواع بطری‌های آشامیدنی به کار می‌رود. در روش تولید دمشی، ابتدا مواد اولیه داخل قالب ریخته می‌شود سپس تحت تأثیر گرمای داخل کوره‌های حرارتی، ذوب شده و به سمت خروجی دستگاه هدایت می‌شود. در مرحله بعدی مواد مذاب داخل قالب موردنظر ریخته شده و وارد محفظه‌های خنک‌کننده می‌شوند. در نهایت بعد از سرد شدن مواد، قطعه شکل گرفته از قالب جدا شده و آماده عرضه به بازار مصرفی می‌شود.
قالب‌گیری تزریقی
یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین روش‌های تولید ظروف پلاستیکی، قالب‌گیری به روش تزریقی است. این روش برای تولید انواع قطعه‌های پلاستیکی تو خالی مانند قطعات به کار رفته در لوازم خانگی، قطعات به کار رفته در خودرو سازی مانند سپر خودرو و ظروف پلاستیکی دیگری که در آشپزخانه مورد استفاده قرار می‌گیرند مناسب است. مراحل تولید ظروف پلاستیکی در این روش تقریباً مانند روش دمشی است با این تفاوت که در اینجا قالب گیری به روش تزریقی صورت می‌گیرد.
انواع دیگر ظروف پلاستیکی چگونه تولید می‌شوند؟
بعضی از ظروف پلاستیکی مانند ظروف یکبار مصرف با استفاده از روش‌های دیگری مانند روش نیمه فرمینگ و ترموفرمینگ تولید می‌شوند. انواع گلدان‌های پلاستیکی و قالب‌های پلاستیکی مخصوص ژله و دسر نیز با استفاده از روش‌های ذکر شده، تولید می‌شوند. در زیر به طور خلاصه به بررسی روش‌های نیمه فرمینگ و ترموفرمینگ پرداخته شده است.
روش نیمه فرمینگ
در روش نیمه فرمینگ جهت تولید ظروف پلاستیکی، مواد اولیه گرانولی را در اکسترودر ذوب کرده و به شکل ورق‌هایی در می‌آورند. در مرحله بعد، پیش از آن‌که ورق‌ها سرد شوند، آن‌ها را برای حالت دادن و شکل‌دهی زیر دستگاه پرس قرار می‌دهند. مواد اولیه به کار رفته در این روش از تولید ظروف پلاستیکی، عمدتا از پلی‌استایرن یا هایم‌پک است که برای ساخت ظروف یکبار مصرف استفاده می‌شوند.
روش ترموفرمینگ
این روش نسبت به روش قبلی کامل‌تر و پیشرفته‌تر است به همین دلیل محصولات پلاستیکی که با استفاده از این روش تولید می‌شوند معمولاً دارای کیفیت بالاتری هستند. امروزه روش ترموفرمینگ در ایران جهت تولید ظروف پلاستیکی کاربرد فراوان دارد. مراحل تولید ظروف پلاستیکی با استفاده از این روش نیز شبیه به نیمه فرمینگ است.
مواد اولیه به کار رفته در ساختار این ظروف به شکل گرانول هستند که در دستگاه به شکل ورق درمی‌آید سپس به صورت رول وارد مرحله بعد می‌شوند. در این مرحله ورق‌ها از کوره‌های حرارتی عبور کرده تا به دمای مورد نظر جهت فرم گرفتن برسند. بعد از مرحله فرم‌دهی، ورق‌های فرم گرفته، تحت تأثیر پرس قرار می‌گیرند و فشرده می‌شوند.
از مزیت‌هایی که این روش نسبت به روش نیمه فرمینگ دارد می‌توان به قابلیت استفاده از انواع مواد اولیه در ساخت محصولات پلاستیکی اشاره کرد. از جمله مواد اولیه به کار رفته در تولید ظروف پلاستیکی می‌توان به پی‌وی‌سی، پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و … اشاره کرد.
جمع بندی
یک سؤال مهم که همواره در مورد محصولات پلاستیکی پیش می‌آید این است که ظروف پلاستیکی چگونه تولید می‌شوند. ما در این مقاله سعی کردیم تا حدودی به این سؤال پاسخ دهیم. همان‌طور که در بالا اشاره شد تولید ظروف پلاستیکی با استفاده از روش‌های گوناگونی امکان‌پذیر است. یکی ازرایج‌ترین روش‌های تولید، قالب‌گیری است که به سه صورت دمشی، تزریقی و فشاری امکان‌پذیر است. در بالا همچنین چگونگی مراحل تولید ظروف پلاستیکی در روش‌های مختلف قاب‌گیری، مورد بررسی قرار گرفت. روش‌های دیگری غیر از قالب‌گیری نیز برای تولید محصولات پلاستیکی وجود دارد که به عنوان نمونه به روش‌های نیمه فرمینگ و ترمو فرمینگ اشاره شد.
